Ziekelijk bang

In 1948 wilde Simon Vestdijk een proefschrift schrijven over angst. Hij benaderde daarvoor de psychiater H.C. Rümke, ook al was het, zo schrijft hij, een onderwerp dat vooral tot de psychologie en de filosofie behoorde. Een voordeel van een benadering vanuit de psychiatrie was wel dat angst als thema door het existentialisme op de agenda was gezet. Het proefschrift van Vestdijk is er nooit gekomen hoewel zijn manuscript wel als boek is gepubliceerd. Hierin maakt hij duidelijk dat angst geen eenduidig onderwerp is.

Angst is aan de ene kant een normaal en zelfs noodzakelijk existentieel onderdeel van het menselijk leven. In die zin is het te vergelijken met pijn. Pijn is een waarschuwingssignaal dat ons oproept tot actie. Ook angst heeft een nuttige en beschermende functie in het menselijk leven. Dat wordt pas echt duidelijk bij het ontbreken van angst. Helemaal aan de andere kant van het spectrum staan de mensen die ernstig lijden onder hun angsten. Tussen deze twee uitersten van angst is er een enorm gevarieerd spectrum aan noodzakelijke, gevarieerde en storende angsten die het menselijk leven kunnen kenmerken en waarvan veelvuldig in romans, films en poëzie verslag wordt gedaan. In dit boek schrijven auteurs vanuit verschillende achtergronden over dit gevarieerde angstspectrum. Dat gebeurt in essays, originele fragmenten uit romans en autobiografische teksten en in poëzie.